Świat ma dziś tak naprawdę trzy problemy, wzajemnie ze sobą połączone i w rożnych natężeniach i proporcjach występujące prawie wszędzie. I własnie one powinny definiować dzisiejszą politykę.
Pierwszy, najpoważniejszy i dotyczący wszystkich problem to zmiany klimatu. Każdy jeden mieszkaniec naszej planety dostanie w kość. Działając indywidualnie nie zrobimy dużo, za to jeśli byśmy potrafili współdziałać wszyscy razem, jesteśmy całkowicie w stanie ograniczyć zakres problemów. Problemy już są, będą coraz większe. Za milionem Syryjczyków zaraz do europejskich drzwi zastuka dziesięć milionów Turków kiedy pustynia dotrze i tam. Wtedy będzie mniej śmiesznie. Ceny żywności wzrosną, jej jakość spadnie i poziom problemów zdrowotnych spowodowanych śmieciową żywnością będzie rósł. Malaria i denga w nowych miejscach, regularne susze lub nienaturalnie mroźne zimy (tak!), itd., itp.. Zapłaci każdy, ograniczyć problem możemy jedynie razem. Każdy, kto mając władzę działania w celu ograniczenia degradacji klimatu blokuje, sabotuje lub nawet tylko spowalnia, niezależnie czy z powodu prywaty czy ignorancji jest po prostu antyludzką, antycywilizacyjną gnidą i określenie to uważam za dość łagodne.
Drugi problem to są czyste zagrożenia dla bezpieczeństwa, których ośrodkiem w największym stopniu są agresywne dyktatury. Niektórzy z dyktatorów są zagrożeniem tylko dla własnego społeczeństwa, inni także dla sąsiednich krajów, a nawet całej ludzkości. Takie kraje praktycznie zawsze generują chaos w swoim otoczeniu, a często również dezinformację co do stanu swojego państwa i zamiarów. Dopóki chodzi o Wenezuelę, gdzie rząd pomógł rozkraść i przejeść bogactwo naftowe to jeszcze pół biedy. Ale kiedy zaczynamy mówić o Rosji, to sprawa wygląda zupełnie inaczej. Rosja jest krajem, który odziedziczył mnóstwo sprzętu wojskowego, ma całkiem sporą populację i dochody z ropy. To jeszcze nie czyni go zagrożeniem dla świata. Zagrożenie stanowi dopiero w połączeniu z nieudolnością władzy i rozbiciem społeczeństwa w państwach z nią sąsiadujących. Każdy, kto nie rozumie podstawowych mechanizmów tego zagrożenia i albo histeryzuje, albo bagatelizuje, albo jest tak głupi, że pomaga w sianiu chaosu i rozbijaniu społeczeństwa powinien zniknąć z życia publicznego, polityki i mediów. Natychmiast.
Trzecia sprawa to nierówności społeczne. Zapewne nigdy nie było kompletnie egalitarnego społeczeństwa i zapewne nigdy nie będzie. Jakiś poziom nierówności wspólnocie nie szkodzi. Nawet duże nierówności majątkowe też mogą nie być problemem. Problemem są duże nierówności dochodów. Luksusowa konsumpcja w społeczeństwie, w którym każdy ma możliwość bezpiecznego funkcjonowania w ciepłym domu, normalnego wychowania dzieci i życia bez troski o jutrzejszą zawartość lodówki nie jest problemem. Luksusowa konsumpcja w społeczeństwie ludzi walczących co dzień o zwyczajne, biologiczne przetrwanie jest przepisem na problemy. Najpierw dla miłośników kawioru, oczywiście. Czasem się okazuje, że to właśnie oni byli problemem i dalej jest w miarę OK. Częściej jednak prawdziwe problemy dla wszystkich dopiero się zaczynają. I po co w ogóle zaczynać ten cykl? Nie lepiej mieć normalne społeczeństwo w którym nie ma głodnych? Bo dziś nie musi ich być. A przede wszystkim współczesna technologia pozwala każdemu spokojnie pracować i mieć czas na swój rozwój, rozrywki i samorealizację. Albo na rozumienie spraw państwowych.
To są poważne sprawy. Takie, które mogą zniszczyć życie nasze i następnych pokoleń. Lub w skrajnym przypadku, tych następnych pokoleń może nie być. Wszystkie inne sprawy są drugorzędne.
To jest po prostu lista minimalnych wymagań, jakie musza spełniać dziś członkowie elit państwowych i społecznych, aby społeczeństwu i państwu wróżyć pozytywną przyszłość. We właściwie wszystkich pozostałych sprawach można mieć stanowisko takie lub inne, niezależnie od emocji, czy interesów jakiś grup.
Władza, która nie realizuje działań we wszystkich z tych punktów się do niczego nie nadaje. Po prostu skutki takich rządów będą złe. W ten czy inny sposób będą prowadzić do chaosu i zmniejszenia efektywności państwa.
Drobny problem dzisiejszego świata polega na tym, że ludzi rozumiejących tę podstawową listę jest niewielu. Oraz, jeszcze większy problem polega na tym, że krótkoterminowe zyski wielkiego kapitału mają najczęściej dokładnie odwrotne interesy. Wydobycie i spalanie paliw kopalnych, dojenie obywateli aż do granicy nędzy i współpraca z możliwe skorumpowanymi reżimami.
Nawet jeśli ktoś ma tak mały rozumek, aby utożsamiać interes swój i społeczności z wielkim, oportunistycznym kapitałem, to w żadnym przypadku taka osoba nie powinna decydować o losie społeczeństw. A jeśli społeczeństwo jest zorganizowane w taki sposób, że nikt inny nie może o nim decydować? Bo wśród elit nie ma ludzi wystarczającej przyzwoitości i wiedzy? Cóż. To jest pewien problem....
Niestety, lista państw rządzonych przez polityków rozumiejących te trzy problemy jest dość krótka. Ale istnienie elit je rozumiejących można bardzo łatwo zidentyfikować po tym, że są to państwa radzące sobie zdecydowanie lepiej niż ich najbliższe otoczenie.
I pamiętajmy o jednym- zarówno te problemy są powiązane, jak też określone działania mogą rozwiązywać wszystkie z tych problemów naraz. Elektryczny transport zasilany energią odnawialną nie tylko załatwia sprawę emisji CO2, ale też nadmiaru władzy wielkich koncernów oraz funduszy na zbrojenia dyktatur. Zmiana gospodarki może i powinna odbywać się z wykorzystaniem kapitałów klasy średniej, która dzięki inwestycjom w energetykę wiatrową i słoneczną może zwiększać swą samodzielność finansową.
Chodzi mi też o to, że pozostałe sprawy, te drugorzędne, nie zawsze są tymi, które można pominąć, odpuścić. Mogą być i często są ważnymi dla poszczególnych ludzi czy grup społecznych. Ale dla cywilizacji, nas wszystkich, sukcesu, czy wręcz przetrwania nie mają żadnego znaczenia.
Ludzie, którzy nie widzą tych rzeczy, nie kierują się tymi trzema punktami w ogóle nie powinni zajmować się sprawami publicznymi. Brak rozumienia kwestii klimatycznych i ich konsekwencji, zagrożeń geopolitycznych i wynikających z nadmiernych nierówności społecznych po prostu dyskwalifikuje polityków, publicystów i wszystkie osoby usiłujące kierować dyskusją publiczną.
Trochę głupio wychodzi, że w wielu krajach świata, a już prawie wszystkich postkomunistycznych, po takiej dyskwalifikacji nie bardzo zostaje ktokolwiek. Ale cóż- to właśnie jest poziom elit. I takie są i będą efekty ich rządów.