O dwóch katastrofach- czyli chłopcy w krótkich spodenkach a La Presidenta

Jakoś tak się wydarza, że pomiędzy Polską a Argentyną jest tak wiele zbliżonych wyzwań i podobieństw, że życie wciąż dostarcza niesamowitego materiału porównawczego, a wręcz materiału na historię alternatywną.

Tak się nieszczęśliwie zdarzyło, że w krótkim odstępie czasu w Argentynie i w Polsce wydarzyły się sporego rozmiaru katastrofy kolejowe. W obu wypadkach praprzyczyną zapewne było naciąganie zasad bezpieczeństwa- spowodowane opartą na podobnych zasadach i podobnie bez głowy przeprowadzoną prywatyzacją prowadząca do chaosu organizacyjnego i postępującego rozkładu infrastruktury. Powiedzmy- w Polsce prywatyzacja nie była dokończona, ale w Argentynie się odbywa, praktycznie w całości i stan kolei można określić jako zawał. Jak widać sytuacja w Polsce nie jest tak odległa. Dla wątpiących polecam lekturę – przecież to brzmi jak fragment scenariusza „Mad Maxa”

Ale- gdzie jest zasadnicza różnica?

W reakcji rządu. Co prawda zarówno w Polsce, jak i w Argentynie ogłoszono 2-dniową żałobę, ale na tym podobieństwa się kończą. Po pierwsze- w Argentynie to była pierwsza tego typu katastrofa, w Polsce były w zeszłym roku bodaj 4 podobne z czego chyba tylko jedna dość poważna i tragiczna.

Następnie- zaraz po katastrofie argentyński rząd przejął- tymczasowo, na 15 dni (co może i pewnie zostanie przedłużone) zarządzanie tą linią kolejową. Po prostu- w celu uniemożliwienia zatarcia dowodów- a jednocześnie La Presidenta przeprosiła użytkowników za mogące nastąpić zmiany rozkładu jazdy i opóźnienia (a tą linią codziennie dojeżdża do pracy kilkadziesiąt, jak nie kilkaset tysięcy ludzi).

To tymczasowe przejęcie zarządzania musiało zostać zatwierdzone przez sąd- i zostało. Tylko sądy tutaj to nie jest kolejna agenda rządu i służb, tylko w miarę autentyczne instytucje (oczywiście sporo się da załatwić pod stołem- ale nie w takiej sprawie).

Znacznie ciekawiej było dalej. W obu krajach się rozpoczęło śledztwo- i moja własna opinia- w Argentynie zostanie ono przeprowadzone uczciwie. Prawdziwa przyczyna będzie publicznie znana, jeśli tylko da się ją ustalić. Co do Polski- niestety znam sposób działania prokuratury- możliwe, że przyczyna będzie znana, jeśli zawiodły pionki, jeśli maszynista zasnął, albo ktoś sfałszował protokół wymiany semafora- czy coś takiego. Zresztą już (według BBC) przedstawiono zarzuty dyżurnemu ruchu.

W Argentynie jeszcze nikomu nie przedstawiono żadnych zarzutów. Nikt tu nie twierdzi, że śledztwo w sprawie katastrofy kolejowej da się załatwić w 3 dni. Za to sąd już wydał zakaz opuszczania kraju dla prezesa tejże spółki kolejowej (jednego z najbogatszych ludzi w Argentynie!) oraz dla ministra transportu i paru innych osób. Przekładając to na polskie realia- wyobraźmy sobie sąd wydający taki zakaz dla np. Jana Kulczyka, czy Ryszarda Krauze i JEDNOCZEŚNIE, w tym samym postanowieniu, dla ministra transportu w urzędującym rządzie Jarosława Kaczyńskiego. W celu ustalenia naprawdę odpowiedzialnych za katastrofę kolejową. OK- w Argentynie istniał pewien nacisk społeczny na uczciwe działanie (a nawet nieuczciwe rozprawienie się z obecnymi koncesjonariuszami kolei) Zaraz po katastrofie odbyła się demonstracja z żądaniem renacjonalizacji kolei. Ponieważ ludzie chcą normalnie dojechać do pracy....

Dalej- śledztwo w Polsce zostanie prawdopodobnie przeprowadzone w miarę uczciwie i ustali winnych złamania procedur prowadzących do tej konkretnej katastrofy. W Argentynie- także, ale pójdzie dalej. Jeśli się okaże, że procedur się nie dało przestrzegać, nawet oskarżeni zostaną uniewinnieni- za to do więzienia powędrują ich zwierzchnicy. Urzędująca La Presidenta niekoniecznie, ale minister już musi się realnie liczyć z perspektywą odsiadki (i to rzędu 20 lat!), jeśli na to zasłużył (choć tu oczywiście wkraczają pieniądze i polityka).
Kolejna rzecz- pod wzgledem poziomu zaniedbań infrastruktury, wydaje mi się, że katastrofa w Polsce jest znacznie poważniejsza. Otóż w Argentynie najprawdopodobniej zawiodły hamulce pociągu wskutek zaniedbań utrzymania i przeglądów, itp.- to może zawieść zawsze (choć nie wiem- ze śledztwa tu przecieków i spekulacji nie ma). W Polsce to kwestia skierowania dwóch pociągów na ten sam tor- katastrofa raczej niemożliwa, jeśli zabezpieczenia na poziomie 2 poł XIX w. są sprawne. To są dwie różne sprawy- i katastrofa w Polsce wskazuje na bardzo głęboki rozkład infrastruktury. Miejmy nadzieję, że dojdziemy do prawdy- bo tylko ona jest ciekawa.

Podsumowując- oczywiście na pewnym poziomie różne cuda się w sądach dzieją, ale jednak bezkarność bogatych lub ustawionych (co też na jedno tu wychodzi) jest znaaaacznie niższa niż w Polsce. Nawet byłego prezydenta da się zamknąć. A tutejszy odpowiednik Kiszczaka dostał nie dwa lata w zawiasach, tylko dożywocie. Za bardzo podobne wyczyny.

Zresztą na każdym kroku jest tak- tutejszy rząd i sądy należy traktować poważnie, a i w drugą stronę to jest prawdą- rząd traktuje poważnie obywateli. Charakterystycznym przykładem jest walka z zatrudnianiem na czarno. Kilka lat temu zjawisko takie jak zatrudnianie na legalną umowę (jeszcze bardziej restrykcyjną niż w Polsce) były po prostu normą. Następnie rząd federalny zapowiedział, że z tym koniec, ogłosił roczną amnestię (działającą wstecz bez żadnych ograniczeń) a następnie zaczął kontrole i udostępnił bezpłatną pomoc prawną dla pracowników zatrudnianych na czarno. Dziś w razie złapania z zatrudnianiem na czarno ma się kompletnie przechlapane- Znaczy kary za pojedynczego pracownika idące w dziesiątki a nawet setki tysięcy złotych. Ale- było to zrobione uczciwie i z szacunkiem dla człowieka, a nie jak przez chłopców w krótkich spodenkach, którzy sobie pokrzyczą i w ramach działania przez dwa dni nie będą grać w piłke.

Więc gdyby tutejsza władza zapowiedziała, że od dziś wolno przechodzić tylko na przejściach przez ulicę, albo, że nie wolno pić piwa, palić marihuany (ok- sam nie używam, ale jest to ważny wyznacznik wolności), to po pierwsze- wiem że nie wolno i to nie żarty, a po drugie zacząłbym się zastanawiać nad kolejną emigracją, choć przyznam, że ten kraj szczerze pokochałem.

Update
Z komentarza mmm777 i podanego przez niego linka wynika dość przerażający obraz stanu infrastruktury kolejowej. A dalej- w istocie jest tak, że jest odpowiedzialność na niskim szczeblu za niewykonanie jakiejś procedury ORAZ na duzo wyższym za doprowadzenie do takiego stanu rzeczy, że awaryjne światła sterowania ruchem są normą, na która nikt nie zwraca uwagi i nie zachowuje szczególnej ostrożności- bo oczywiście zarówno dyżurni, jak też maszyniści by długo w ten sposób nie pożyli, więc nie przestrzegaja procedur- bo się nie da. Jednak w Argentynie kozła ofiarnego by znaleziono bliżej prawdziwej odpowiedzialności.