Zaczyna się jazda

Wszystko wskazuje na to, że najbliższe 12 miesięcy będzie bardzo gorące i to z dość zasadniczego powodu- żywności, a konkretnie jej cen. W USA trwa dość katastrofalna susza i wygląda na to, że zbiory podstawowych plonów będą rekordowo niskie- co również dotyczy sporej części Kanady. Zbiory kukurydzy i pszenicy już są zupełną katastrofą, soi- to się jeszcze okaże- czy będą bardzo złe czy katastrofalne. W Rosji sytuacja nie aż taka zła, choć zbiory też nie najlepsze, ale to i tak nie ma znaczenia, bo Putin już wydal zakaz eksportu do końca roku. Jakiekolwiek znaczenie ma jeszcze Ukraina, lecz tam też trwa susza- choć nie w całym kraju, więc jest nadzieja na tylko nieco zmniejszone plony.

I to jest kompletna lista największych eksporterów zbóż i soi na półkuli północnej- gdzie żniwa trwają mniej-więcej teraz. Na półkuli południowej- od grudnia (Brazylia, ale tam nie rosną zboża) do marca-kwietnia), i ostatni sezon także nie był najlepszy, więc poziom zapasów jest dość napięty. Więc oczywiście ceny już zaczęły wariować, a najprawdopodobniej będzie jeszcze zabawniej. Argentyński rząd już podwyższył cła eksportowe (do 32%) na biopaliwa (co tu oznacza głównie biodiesla z oleju sojowego). I na to chciałbym starannie zwrócić uwagę- bo tutejszy rząd nie jest głupi i zazwyczaj jest doskonale poinformowany (często nawet podejrzanie dobrze), a zupełnie jawna informacja to to, że dwa argentyńskie satelity służące głównie do monitorowania pogody i zbiorów swoją orbitą przelatują także nad USA. Więc przypuszczam, że wiedzą sporo więcej niż dociera do publiki i inwestorów. Skądinąd- w ramach represji za nacjonalizację YPF rząd hiszpański dwa miesiące temu zakazał importu biopaliw z Argentyny i został tutaj, zupełnie oficjalnie wyśmiany- dziś widać kto ma lepsze informacje...

Teraz- kogo obchodzi pszenica, kukurydza i soja- odpowiedź brzmi- niestety wszystkich. Jest to mniej lub bardziej podstawa wyżywienia większości ludzi w przemysłowym świecie. Nawet jeśli ktoś nie jada żadnego z tych produktów bezpośrednio, są one podstawowymi składnikami pasz dla zwierząt. Nawet jeśli w polskich warunkach większe znaczenie ma rzepak- jego cena jest dokładnie uzależniona od ceny soi- bo zarówno olej, jak i wytłoki są praktycznie w całości zastepowalnymi produktami- więc substytucja wpływa na ceny. Czyli mamy praktycznie całość powszechnie używanej żywności.

Oczywiście skutki już widać w cenach i zapewne będzie widać jeszcze bardziej. Dalsze konsekwencje będą zupełnie proste- w krajach, w których wydatki na żywność są istotną pozycją budżetu życie nie będzie wesołe. Tam gdzie ta żywność jest importowana (czyli ceny muszą być światowe i związane z dostępnością na światowych rynkach) będzie jeszcze mniej wesoło. I właściwie nie ma o czym mówić- po prostu przez świat przetoczy się kolejna fala buntów, zaczynając być może znów od Egiptu, który jest na pierwszym miejscu tej listy.

Ale skutki dla reszty tez nie będą różowe- w skali gospodarki zwiększenie wydatków na żywność (z której przecież się nie rezygnuje) oznacza zmniejszenie tych, które jeszcze można ograniczyć- czyli na większość usług, wyroby przemysłowe, itd.- to zwyczajnie oznacza spowolnienie każdej gospodarki i gdzieniegdzie recesję- i wszystko z tym związane- bezrobocie, bankructwa, spadek wartości aktywów, itd. Kto ma gotówkę ten wkrótce będzie miał okazję na fajne zakupy, kto nie ma.....

Cóż- zawsze istnieje druga strona lewara. Dla spekulantów już wskazałem, dla przeciętniaków to są kraje eksportujące żywność, a jednocześnie posiadające rząd, który potrafi ten eksport czasem kontrolować dla dobra narodu. Ta lista jest dość krótka- Rosja, Brazylia Argentyna.

A pozytywniej- niewiele można powiedzieć, ale najbliższe zbiory będą w Brazylii od grudnia do lutego (soja) jeśli będą dobre, po odrobinie chaosu cały ten bałagan pociągnie jeszcze trochę. Jeśli nie- ostatnim ratunkiem pozostanie Paragwaj, Argentyna i Australia- bo do następnego sezonu na półkuli północnej zapasów już z pewnością zacznie poważnie brakować. W takim wypadku można z dużą dozą prawdopodobieństwa zakładać, że handel podstawowymi płodami rolnymi stanie się rynkiem sprzedawcy, prawdopodobnie opartym o barter lub złoto- i konsekwencje będą bardzo poważne- przede wszystkim dalszy spadek roli dolara w świecie, więc drastyczny spadek poziomu życia w USA. To jest pozytywna wiadomość dla Euro i Unii Europejskiej (odpadnięcie największego konkurenta do zasobów), ale bardzo złą wiadomość dla większości świata- bo USA się tak łatwo nie poddadzą, a ostatnim aktywem pozostanie całkiem potężna armia...